ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରର ଧାରଣା ପ୍ରଥମ ପଞ୍ଚବାର୍ଷିକ ଯୋଜନା ସମୟରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ 1959 ମସିହାରେ ଏହାର ନିର୍ମାଣ କାମ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର ଭୁବନେଶ୍ୱର ରାଜଧାନୀ ସହରର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନରେ ଅବସ୍ଥିତ 3 ଏକର ଜମିର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ 16,000 ବର୍ଗଫୁଟ୍ କାର୍ପେଟ୍ ଏରିଆ ଥିବା ଏକ ଭବ୍ୟ ଭବନରେ ଥିଲା।
1967 ମସିହାରେ ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରକୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ଶତବାର୍ଷିକୀ ପାଳନ ସନ୍ଦର୍ଭରେ "ଗାନ୍ଧୀ ଭବନ" ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର ଏହି ଭବନର ଗୋଟିଏ କୋଣାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା। 1987 ମସିହାରେ ଏହି ଭବନର ପୁନଃନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚାରି ତଳା ଭବନର ସ୍ଥାନକୁ ଦୁଇଟି ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର— ଏକଟି ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର ଓ ଅନ୍ୟଟି ଭୁବନେଶ୍ୱର ସହର ପାଇଁ ପାଠକ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର—ର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା।
1987 ମସିହାରେ ସରକାର ଏହି ଦୁଇଟି ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରକୁ ନୂତନ ନାମ ଦେବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ— ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରକୁ ଆଧୁନିକ ଓଡିଶାର ନିର୍ମାତା ଡ଼ା. ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ "ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର" ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱର ପାଠକ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରକୁ "ଭୁବନେଶ୍ୱର ପବ୍ଲିକ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ" ବୋଲି ନାମ କରାଗଲା। ପ୍ରଥମଟି ହେଉଛି ଏକ ସନ୍ଦର୍ଭ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର ଯେଉଁଠାରେ ପୁସ୍ତକ ଧାର ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ, ଯେବେକି ଦ୍ୱିତୀୟଟି ହେଉଛି ଏକ ପାଠକ ପାଇଁ ଧାର ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର।
ଏହି ଦୁଇଟି ଗ୍ରନ୍ଥାଗାର ସୀମିତ ସ୍ଥାନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ 600-700 ପାଠକ ପ୍ରତିଦିନ ଆସୁଥିବା ବେଳେ, କେବଳ 350ଟି ପାଠକ ସାଜା ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି।
1, 44,000
6000
350
ସବସ୍କ୍ରାଇବ୍ ହୋଇଥିବା ସମୁଦାୟିକ ସଂଖ୍ୟା
ସବସ୍କ୍ରାଇବ୍ ହୋଇଥିବା ପତ୍ରିକାମାନଙ୍କର ମୋଟ ସଂଖ୍ୟା
ପ୍ରତିଦିନ ମୋଟ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ସଂଖ୍ୟା
ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା: ୩୫୦
ମୋଟ ତଳ ଅଞ୍ଚଳ
ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥାଗାରର ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ
ମୋଟ କର୍ମଚାରୀ ସଂଖ୍ୟା